راه های رفع خواب آلودگی هنگام رانندگی
به طور کلی، هوشیاری و عدم خواب آلودگی هنگام رانندگی، یک قانون حیاتی بوده که در برخی از کشور های پیشرفته، نسبت به این پدیده احتیاط بیشتر و قوانین سخت گیرانه ای وجود دارد. هر چند در اغلب خودرو های مدرن، سیستم های هشدار دهنده مقابله با خواب آلودگی وجود دارد، با این حال، هنوز این سیستم هشدار روی خودرو های ایرانی وجود ندارد یا اگر هم وجود دارد تمام خودرو های باری مجهز به این سیستم نیستند. اغلب تصادفات رانندگی نیز در بازه زمانی شب تا صبح و در زمان خواب بیولوژیک بدن اتفاق می افتد. برای یافتن راهکار های رفع خواب آلودگی، ابتدا لازم است علائم خواب آلودگی و عوامل ایجاد کننده آن را بشناسید. در این مطلب، شما را با تمامی این موارد آشنا خواهیم کرد.
دلایل ایجاد خواب آلودگی هنگام رانندگی
به طور کلی، کارشناسان، دلایل و عوامل مختلفی را در بروز خواب آلودگی در زمان رانندگی موثر دانسته اند، که شامل موارد زیر می باشد:
عدم درمان اختلالات مربوط به خواب
یکی از مهم ترین عوامل موثر در ایجاد خواب آلودگی در زمان رانندگی، نداشتن خواب کافی راننده است. در برخی موارد، وجود بیماری هایی مانند آلرژی و مشکلات تنفسی، استرس، ضعف عمومی، کاهش وزن، تکرر ادرار و غیره، به صورت غیر مستقیم بر کیفیت خواب افراد تاثیر می گذارند. به شکل تخصصی نیز، مواردی مانند اختلال بی خوابی، اختلال خواب پریشی، آپنه خواب، احساس خواب ناگهانی و غیره نیز، به شکل مستقیم بر کیفیت خواب فرد تاثیرگذار هستند. عدم درمان هر کدام از این اختلالات، ممکن است عوارض سخت و ناگواری در پی داشته باشد.
سبک زندگی
از آن جایی که بسیاری از افراد، عادت به شب بیداری داشته و متوجه اثرات منفی این کار نیستند، بدن در مواقعی که ذهن دارای آرامش است، مانند حرکت شبانه در پشت فرمان در دمایی متعادل و مناسب، دچار واکنش ناگهانی می شود. در برخی موارد که افراد، به دلیل شرایط کاری، مجبور به شب بیداری در یک بازه زمانی خاص هستند نیز، احتمال ابتلا به خواب آلودگی در زمان رانندگی بسیار زیاد است.
عوارض دارویی
بر اساس گزارشات اعلام شده، تمامی افرادی که از نظر اختلالات خواب سالم بوده و در شرایط خوبی به سر می برند، در صورت استفاده از دارو های خاص، دچار حالت شدید خواب آلودگی خواهند شد. در این شرایط، لازم است در زمان رانندگی، خودرو را با دقت مدیریت نمایید.
علائم و نشانه های خواب آلودگی در حین رانندگی
- عدم تمرکز روی جاده و انحراف از مسیر اصلی
- کشیدن خمیازه های مکرر
- عدم توانایی در حفظ تعادل و ثابت کردن سر
- نزدیک شدن مکرر به خودروی جلویی
- فراموش کردن کاهش سرعت در زمان رسیدن به دست انداز
- بسته شدن غیر ارادی پلک ها
روش های مقابله با خواب آلودگی در حین رانندگی
همان طور که گفته شد، راهکار های مختلفی برای رفع خواب آلودگی در حین رانندگی وجود دارد، که در ادامه به بررسی هر کدام از آن ها می پردازیم.
استراحت قبل از رانندگی
در صورت برنامه ریزی برای یک سفر طولانی، لازم است قبل از حرکت، به مدت 7 ساعت استراحت کرده و یا دوش آب گرم بگیرید. انجام این کار، موجب هوشیار بودن در طول مدت رانندگی خواهد شد.
خوردن تنقلات
هر چند خوردن و آشامیدن در حین رانندگی، به دلیل کاهش تمرکز راننده ممنوع است، با این حال، یکی از روش های مقابله با خواب آلودگی در حین رانندگی، خوردن تنقلاتی مانند تخمه و پفک است. بهتر است در صورت استفاده از این روش، در خوردن تنقلات زیاده روی نکنید. زیرا یکی از دلایل بی خوابی، احساس سیری شدید می باشد.
نوشیدن مایعات
یکی دیگر از روش های مقابله با مشکل خواب آلودگی در حین رانندگی، نوشیدن مایعات است. نوشیدنی هایی مانند آب پرتقال، به دلیل داشتن ویتامین سی، موجب افزایش انرژی و رفع خواب آلودگی خواهد شد. بهتر است از نوشیدن مایعات با قند فراوان خودداری شود و از آب، برای نوشیدن استفاده گردد.
گوش دادن موسیقی
گوش کردن به یک موزیک پر انرژی و شاد با صدای بلند، یکی از راهکار های رفع خواب آلودگی می باشد. به توصیه کارشناسان، در صورت لزوم، می توانید به آهنگی که دوست ندارید نیز گوش داده و از خواب آلودگی جلوگیری کنید.
جویدن آدامس
جویدن یک تکه آدامس موجب آرامش ذهنی افراد شده و اجازه نمی دهد خواب آلودگی شدید تر گردد.
شستن صورت
از آن جایی که شستن صورت هنگام صبح، موجب رفع خواب آلودگی افراد می شود، در حین رانندگی نیز انجام این کار، موجب پریدن خواب خواهد شد. بهتر است با رعایت نکات ایمنی لازم، به گوشه ای از جاده آمده و صورت خود را بشویید.
مطلوب نکردن دما
رانندگی در فصول سرد سال مانند زمستان، زمینه ایجاد خواب آلودگی را فراهم می کند. هم چنین، رانندگی در فصول گرم سال و زیر کولر نیز ممکن است خطرناک باشد. بهتر است ذهن خود را با یک درگیری و مشکل سرگرم کنید، تا شرایط برای خوابیدن فراهم نشود.
نوشیدن قهوه قبل از رانندگی
هر چند قهوه، جایگزین مناسبی برای خواب نخواهد بود، با این حال قابلیت بیدار نگه داشتن راننده را دارد. در مسافرت های بیش از 5 ساعت، خوردن یک فنجان قهوه موجب رفع خواب آلودگی خواهد شد. اگر تمایلی به نوشیدن قهوه ندارید، می توانید از چای سبز یا سیاه برای نوشیدن استفاده کنید.
ایجاد تهویه مناسب در خودرو
باز گذاشتن شیشه ماشین و ایجاد یک تهویه مناسب، موجب خنک شدن خودرو و جلوگیری از ایجاد خواب آلودگی خواهد شد.
15 دقیقه استراحت پس از 2 ساعت رانندگی
هر چند تمامی موارد گفته شده در پیشگیری از بروز خواب آلودگی موثر هستند، با این حال، هیچ اقدامی بهتر و موثر تر از خواب و استراحت در استراحتگاه های بین راهی نیست. بهتر است رانندگان، با داشتن اولین علائم و نشانه های خواب آلودگی، در مکانی امن توقف کرده و به مدت 15 دقیقه، استراحتی کوتاه انجام دهند.
داشتن یک سرنشین مطمئن
داشتن یک سرنشین مطمئن و حواس جمع در زمان رانندگی، مخصوصا در طول شب، موجب آسان شدن رانندگی شده و در صورتی که راننده شروع به چرت زدن کند، فرد را هوشیار خواهد کرد.
استفاده از عینک آفتابی
در صورت رانندگی در طول روز، لازم است از عینک آفتابی استفاده نمایید. زیرا انعکاس نور خورشید بر چشم ها، موجب ایجاد خستگی و در نتیجه خواب آلودگی خواهد شد.